Powiat Tczewski - strona główna

Definicja spółdzielni socjalnej

Spółdzielnia socjalna jest zrzeszeniem osób, w przeważającej liczbie zagrożonych wykluczeniem społecznym, które wspólnie w oparciu o osobistą pracę prowadzą przedsiębiorstwo i realizują cele społecznej oraz zawodowej reintegracji.

Spółdzielnię socjalną może założyć grupa minimum 5 osób, lecz liczba jej członków nie może przekroczyć 50 osób (indywidualny tryb). Wyjątek stanowią spółdzielnie socjalne powstałe z przekształcenia spółdzielni inwalidów lub spółdzielni niewidomych. W ich przypadku ilość członków jest nieograniczona (zinstytucjonalizowany tryb). 

Główne cele istnienia spółdzielni socjalnych 

v  Wspólne prowadzenie przedsiębiorstwa

v  Włączenie spółdzielców w życie społeczne i zawodowe, odbudowanie ich umiejętności tworzenia i podtrzymywania relacji zarówno w pracy, rodzinie jak
i w szerszej grupie społeczności lokalnej

Kto może założyć spółdzielnię socjalną?

Osoby bezrobotne w rozumieniu Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zarejestrowane we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego w powiatowym urzędzie pracy oraz poszukujące zameldowania lub innej pracy zarobkowej:

a)      niezatrudnione i niewykonujące innej pracy zarobkowej, zdolne i gotowe do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie, służbie lub innej pracy zarobkowej, 

b)     niepełnosprawne, zdolne i gotowe do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie ww. wymiaru czasu pracy, 

c)      nieuczące się w szkole, z wyjątkiem: 

• uczących się w szkole dla dorosłych lub przystępujących do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły,  
• uczących się w szkole wyższej w systemie wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym.

Osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1-4, 6 i 7 Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym to np.:

• bezdomni realizujący indywidualny program wychodzenia z bezdomności,
• uzależnieni od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego,
• uzależnieni od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego,
• zwalniani z zakładów karnych, mających trudności w integracji ze  środowiskiem,
• uchodźcy realizujący indywidualny program integracji, podlegający wykluczeniu społecznemu i ze względu na swoją sytuację życiową niebędący
  w stanie starannie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych i znajdujący się w sytuacji powodującej ubóstwo oraz uniemożliwiającej lub ograniczającej uczestnictwo w życiu zawodowym, społecznym i rodzinnym;
• osoby niepełnosprawne w rozumieniu Ustawy z 27 sierpnia 1997 roku
  o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Każda z osób chcących założyć spółdzielnię socjalną, w zależności od swojej sytuacji życiowej, powinna uzyskać zaświadczenie potwierdzające przynależność do jednej z wyżej wymienionych grup:

• osoba niepełnosprawna – orzeczenie o stopniu niepełnosprawności,
• osoba bezrobotna – zaświadczenie o statusie osoby bezrobotnej,
• osoba uzależniona od alkoholu – po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego – zaświadczenie z zakładu lecznictwa odwykowego,
• osoba uzależniona od narkotyków lub innych środków odurzających – po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej oraz osoba psychicznie chora – zaświadczenie z zakładu opieki zdrowotnej,
• uchodźcy realizujący indywidualny program integracji – zaświadczenie z powiatowego centrum pomocy rodzinie,
• osoba bezdomna realizująca indywidualny program wychodzenia z bezdomności oraz osoba zwolniona z zakładu karnego, mająca trudności w integracji ze środowiskiem -  zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej.

Decyzja o podjęciu działalności

Osoby mogące założyć spółdzielnię socjalną, zanim podejmą decyzję o wspólnym prowadzeniu przedsiębiorstwa powinny zastanowić się co chcą robić, jakie posiadają umiejętności? Jaka jest konkurencja na rynku? Ile będą musiały zainwestować
w zorganizowanie spółdzielni i skąd wziąć na to środki?

Warto na etapie przygotowań nawiązać kontakt z organizacjami pozarządowymi, które mają już pewne doświadczenie w prowadzeniu działalności lub wspierania spółdzielczości socjalnej oraz z powiatowym urzędem pracy, aby dowiedzieć się na jaką pomoc można tam liczyć.

Ważne byłoby, aby w okresie poprzedzającym powołanie spółdzielni przyszli założyciele postarali się o uzyskanie zaświadczeń potwierdzających swój status jako osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Dzięki temu następne etapy tworzenia spółdzielni socjalnej przebiegną sprawniej.

Statut

Jeśli spełnione zostaną dwa podstawowe warunki konieczne do założenia spółdzielni socjalnej, tj. zbierze się grupa osób, które mogą i chcą powołać spółdzielnię socjalną oraz będzie pomysł na działalność, wówczas powinien powstać dokument określający cele
i zasady funkcjonowania tworzonej spółdzielni, czyli statut.

Niezbędne elementy, które musi posiadać statut w rozumieniu Ustawy z dnia 16 września 1982 roku Prawo spółdzielcze:

• nazwa podmiotu z dodatkiem „Spółdzielnia socjalna” i adres jej siedziby,
• przedmiot działalności spółdzielni oraz czas trwania (jeśli została założona na czas określony),
• teren działania – obszar w obrębie którego spółdzielcy mają zamiar sprzedawać towary lub usługi,
• wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek spółdzielni jest zobowiązany zadeklarować, terminy wnoszenie i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziałów w terminie; jeśli statut przewiduje wnoszenie więcej niż jednego udziału, należy podać ich górną granicę,
• sposób podziału, łączenia się i likwidacji spółdzielni socjalnej,
• prawa, obowiązki oraz zasady przyjmowania, odwoływania, wykreślania lub wykluczania członków spółdzielni,
• zasady wyboru, odwoływania oraz kompetencji władz spółdzielni socjalnej,
• zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego, darowizn, spadków, zapisów dokonanych na rzecz spółdzielni i innych źródeł określonych w odrębnych przepisach) oraz pokrywania strat spółdzielni,
• możliwość wnoszenia wkładów – wkład oznacza ruchomość lub nieruchomość o pewnej wartości lub kwotę pieniężną, która jest przekazywana przez członka jako część majątku spółdzielni.

Zebranie założycielskie

Po spełnieniu ww. warunków należy zorganizować oficjalne zebranie założycielskie. Na początku zebrania należy przedstawić porządek obrad zawierający następujące punkty:

- uchwała o powołaniu spółdzielni socjalnej,

-  uchwała o przyjęciu statutu,

-  uchwała o wyborze zarządu spółdzielni socjalnej.

Uwaga !!! Wszystkie uchwały powinny zawierać numerację, np. liczba porządkowa / rok (1/2012) oraz być podpisane przez przewodniczącego i sekretarza.

Kolejne punkty powinny zawierać realizację zaplanowanego spotkania.

Z przebiegu zebrania powinien zostać sporządzony protokół. Jeśli w trakcie spotkania odbędą się jakieś głosowania, protokół powinien zawierać informacje o sposobie jego przebiegu
i wynikach.

Zebranie prowadzi przewodniczący, protokół sporządza sekretarz, wybrani wcześniej spośród członków założycieli. Przewodniczący i sekretarz podpisują się pod protokołem ze spotkania.

Dokumenty, które należy skompletować w trakcie i po zebraniu założycielskim

Dokumenty powstałe w trakcie zebrania powinny być przygotowane przynajmniej w dwóch egzemplarzach (jeden dla sądu, drugi dla spółdzielni):

1. lista członków założycieli z czytelnymi podpisami (imię i nazwisko) oraz parafkami wszystkich osób, ich adresami, nr PESEL lub innymi nr identyfikacyjnymi,
2. protokół z zebrania,
3. ww. uchwały,
4. jednolity tekst statutu podpisany przez wszystkich członków spółdzielni socjalnej,
5. zaświadczenia, że każda z osób zakładających spółdzielnię socjalną ma do tego uprawnienia.

Wszystkie te dokumenty potrzebne będą do rejestracji spółdzielni socjalnej.

Rejestracja spółdzielni socjalnej

W ciągu 7 dni od dnia zamknięcia zebrania założycielskiego członkowie zarządu spółdzielni socjalnej muszą zgłosić rejestrację spółdzielni w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) w rejestrze przedsiębiorców. Dokumenty rejestracyjne należy złożyć w KRS właściwym ze względu na siedzibę spółdzielni socjalnej. Za rejestrację spółdzielni socjalnej odpowiedzialny jest zarząd.

Jednostka organizacyjna Centralnej Informacji KRS właściwa dla Powiatu Tczewskiego:

Wniosek o rejestrację spółdzielni socjalnej złożyć należy na specjalnych formularzach wraz z załącznikami i niezbędnymi dokumentami. Formularze te dostępne są w siedzibach KRS oraz na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, w zakładce Formularze. Wszystkie formularze wypełnia się drukowanymi literami (komputerowo lub ręcznie), a pola niewypełnione należy przekreślić oraz podpisać przez wszystkich członków zarządu spółdzielni:

1. KRS – W5 – formularz do zgłoszenia/rejestracji powołanej spółdzielni socjalnej,
2. KRS -WK – załącznik do KRS-W5 – służy do zgłoszenia organów podmiotu (zarządu oraz rady nadzorczej, jeśli została wybrana). Wypełniając formularz KRS - WK dla zarządu wpisać należy konkretne osoby wchodzące w skład tego organu z podaniem ich funkcji. Jeśli spółdzielnia liczy ponad 15 osób i w związku z tym została powołana rada nadzorcza, należy złożyć dwa formularze KRS – WK, w tym jeden dla zarządu, drugi dla rady (członków organu nadzoru wewnętrznego).
3. KRS – WM – załącznik do formularza KRS-W5 – służy do zgłoszenia zakresu działalności gospodarczej (należy posłużyć się kodami Polskiej Klasyfikacji Działalność PKD, wymienionymi w załączniku do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (Pkd).

 Dokumenty, które należy dołączyć do formularzy:

• protokół z zebrania założycielskiego podpisany przez przewodniczącego i sekretarza zebrania,
• listę członków założycieli z czytelnymi podpisami (imię i nazwisko) oraz parafkami wszystkich osób, ich adresami, nr PESEL lub innymi nr identyfikacyjnymi,
• uchwały podjęte przez członków założycieli,
• statut,
• zaświadczenia potwierdzające, że założyciele należą do grup uprawnionych do zakładania spółdzielni,
• uwierzytelnione notarialnie lub przed pracownikiem sądu podpisy wszystkich członków zarządu.

Dokumenty te muszą być złożone w oryginale lub poświadczone notarialnie !!!

 Spółdzielnia socjalna nie płaci za rejestrację w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

 Na rozpatrzenie wniosku sąd rejonowy ma 14 dni od daty złożenia wniosku.

Sąd rejonowy może odmówić zarejestrowania spółdzielni socjalnej, gdy nie zostaną spełnione wszystkie wymagane warunki, wnioski zostaną błędnie złożone lub niekompletnie, statut jest niezgodny z obowiązującym prawem.

Dokument o wpisie do KRS jest:

•  podstawową informacją o spółdzielni socjalnej
• niezbędny do uzyskania numeru REGON, NIP oraz konta bankowego.

  Po zarejestrowaniu spółdzielni socjalnej należy powiadomić o tym fakcie następujące URZĘDY: 

• Urząd statystyczny – Regon,
• Bank – konto bankowe,
• Urząd skarbowy – Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP), VAT,
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Regon

W celu uzyskania numeru Regon należy udać się do urzędu statystycznego lub jego oddziału
i wypełnić wniosek Regon RG-1. Na stronie internetowej GUS http://www.stat.gov.pl/ znajduje się szczegółowa instrukcja jak należy wypełnić wniosek. Do wniosku trzeba również dołączyć dokument potwierdzający wpisanie do KRS.

Konto bankowe

Przed założeniem konta bankowego wskazane jest zapoznanie się z ofertami kilku banków, celem sprawdzenia jakie są w nich koszty obsługi, jakie należy przedłożyć dokumenty aby założyć konto.

NIP

Numer Identyfikacji Podatkowej otrzymuje się w urzędzie skarbowym, właściwym ze względu na siedzibę spółdzielni socjalnej.

Dokumenty potrzebne do uzyskania numeru NIP:

• formularz NIP-2, który pobrać można w urzędzie skarbowym lub ze strony internetowej Ministerstwa Finansów http://www.mf.gov.pl/ ,
• odpis z KRS (decyzja o zarejestrowaniu),
• decyzja o nadaniu numeru REGON,
• umowa na posiadanie/wynajem lokalu, w którym znajduje się siedziba,
• informacja o koncie bankowym.

VAT

Jeśli spółdzielnia socjalna zdecyduje się na rozliczanie podatku VAT, zgłasza tą informację do swojego Urzędu Skarbowego na formularzu VAT-R.

VAT – formularze

ZUS

W ciągu 7 dni od podpisania umowy o pracę z pracownikiem, każdy pracodawca musi ten fakt zgłosić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wypełniając odpowiednie formularze potrzebne w ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnych. Wnioski można złożyć osobiście lub wysłać pocztą. O rodzaj właściwego formularza trzeba dowiadywać się w swoim oddziale ZUS.

Najczęściej stosowane druki:

• ZUS ZUA – zgłoszenie do ubezpieczeń / zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej
• ZUS ZZA – zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego / zgłoszenie zmiany danych.

Serwis ZUS – Formularze 

Łączenie lub podział spółdzielni

 Spółdzielnia socjalna może połączyć się z inną spółdzielnią socjalną lub z jednej mogą wyodrębnić się oddzielne spółdzielnie socjalne. W przypadku połączenia przepisy prawne nie regulują szczegółowego trybu postępowania, natomiast do podziału może dojść jedynie w wyniku podjęcia odpowiedniej uchwały przez walne zgromadzenie i to większością 2/3 głosów.

Likwidacja spółdzielni 

Likwidacja spółdzielni socjalnej następuje gdy:

• spółdzielnia przestanie używać w nazwie „Spółdzielnia socjalna”,
• liczba członków będzie mniejsza niż 5 osób lub większa niż 50,
• liczba fachowców przekroczy 20% ogólnej liczby członków uprawnionych do założenia spółdzielni socjalnej,
• naruszone zostaną zasady podziału nadwyżki bilansowej; nie może zostać podzielona pomiędzy członkami spółdzielni, przeznaczona na powiększenie funduszu udziałowego albo na oprocentowanie udziałów.

Po spłaceniu zobowiązań, zabezpieczeniu należności spornych lub niewymagalnych i po wydzieleniu kwot przeznaczonych na wypłaty udziałów, środki likwidowanej spółdzielni socjalnej zostają podzielone między członkami spółdzielni do wysokości 20% środków, natomiast pozostała kwota przekazana zostaje na Fundusz Pracy.

Jeśli spółdzielnia socjalna w ciągu roku od dnia zarejestrowania nie podejmie działalności gospodarczej, zgodnie z art. 115 ustawy Prawo Spółdzielcze, zostanie wykreślona z KRS bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.